S Schweineschlachte - Erinnerungen an Herkunft-Zuhause

Internetpräsenz Friedhelm Krisch
Banater- Marienfelder- Nostalgien und Erinnerungen.
Direkt zum Seiteninhalt


        

S Schweine schlachte in Marijafeld
Erinnerungen an friehere Zeite.


In Marijafeld is schun vun jeher gut un kreftich gess ware. Drzu hat mr awr was onstendiges zum beise gebraucht. Do war halt dr guti Speck, Schunkefleisch, diker un dinner Wurscht, Salami un noch so anri guti un kreftiche Sache die drzu gepasst ham. S Jahr is lang un mit deni Weingerte war jo vun Frujahr bis zum Herbscht viel zu tun un do braucht mr halt a jedr Tag, was far in dr Brotsack un des mus a noch schmecke. Drum wars wichtig das mr a jedes Jahr scheeni Schwein ghat hat zum schlachte. In Marjefeld hat mr jo zu de Schwein -Saue- gsakt, ob des a Barch oder a Zichtl war. Bis in die dreisicher Jahre hat mr gmonerhand die Mankolitza mit deni kruwlichi Haar, ghalt. Die ware leichter zu halte. Kukrutzkolwe, Wasser, Gras un in ama onfache Stall. Die Mangolitza  Saue ham guter Speck un Flaisch ghat un aa viel Schmalz, des wu mr jo a jedr Tag far koche gebraucht hat. Un die Kinner ham sich jo aa ufs Schmalzbrot mit Salz un Paprika gfreiit. A leeri  Schmalztese, war a armii Kuchl.  Jetz were widram die Magolitza Saue gezicht wegr dem gute Fleisch un Speck.  Mit Eel ham nar die kranki Leit gekocht. Faar dem zwate Weltkriech un a nochher, hat mr dan die Saue  mit deni glatti Haar, die mit wenichem Speck un mehr Fleisch, ghalt. Die sein noo mit Schroot gfuutert ware un ham aa a bessri Stallung gebraucht. Die Marjefelder ham gwenlich far dr Eigebedarf die Saue ghalt, nar die Grossbaure ham schun mehr meschte misse weil jo die Arweiter far die Weingerte, die Taglehner un Knechte, aa die Koscht grikt ham. Noo dem zwate Weltkriech is jo alles verstaatlicht ware  uns war zimlich schwer vun nix etwas zu mache. Irgendwie hat dr Schwob s gschaft dasr im Wintr sei Schwein gschlacht hat. S war nimmer wie friher soo mit ama grosse Sauetanz, awar s war doch scheen. In Marjefeld war jo a jeder Dunnerschtag Wochemark un do hat mr a Schweindl kaafe kenne.
Die Vrkeifer ware vun die Nochbersderfer, Bschenova, Kumlusch, Oschtre un anri. Der was guti warmi Stallunge ghat hat der hat die Schweindl schun im Herbscht kaaft fars nechschti Jahr die ware dann gwenlich bis zum schlachte greßer un schwerer, net selte iwr 200 kilo. Die was mr im Frujahr kaaft hat ware dann gwenlich 120 bis 150 kilo. S Schweindl kaafe war jo a Glicksach. Manchnmol hat mr die schenschti Schweindl kaaft un hat no sei Erger ghat weil se net gut gfress ham. Net selte sein die klenschti Schweindl die schenschti Saue ware. Gmonerhand hat mr jo a Barch un a Zichtl kaaft. Die Barche ware schon gschnitte die Zichtl sein gwenlich bis zum Schlachte bärich ware die hat dan dr Tierarzt gelze misse. Wichtig war aa beim Schweindl kaafe das die schun alonich gfress ham. Drhom no im Stall hatmr  zuerscht die Schweindl mit Kleie un etwas Milich so staat ins fresse gebrung. Die Kleie war wichtig das sich dr Maa un die Derm  ans Fresse gwehne. Nochher war jo dr Kukruzschroot s Haubtfresse. Gmonerhand hat mer no Onfang  Dezember bis faar Weihnachte gschlacht. Wan mr zwa odr drei Saue ghat hat un die Familie groß war, hat mr schunmol a Sau, im November gschlacht, weil jo nix mehr do war far in dr Brotsack un mr hat schun dr Bode vun dr Schmalztese gsehe. Dr Tag far schlachte war jo schun Monate vorher mim Schlachter ausgmacht un des hat mr aa einhalte misse. In viili Haiser, wu gschlacht is ware, hat mr ka Owerschlachtr gebraucht, gmonerhand hats dr Hausherr oder oonr vun dr Freindschaft,  vrstann.
Far dene Tag hat mr no schun a Tag vorher alles richte misse: die Briehmulder mit deni Kette zum rumdrehe, Holzbeck, dr Schneidtisch, dr Galje, des war so a Dreifuß far’s Schwein uffhänge, zwa Kessl mit Wasser, a Schafl, Leffl far die Haar abkratze, Schmalzdese, die Messer sein noch am Owed alli gschliff ware, weil am Owerschlachtr sei Messer hat mr net derfe hole. Gutes Brennzeich far die Kessl schiere, Knofl un Zwiefwle schele, Holzspiese far dr Schwartlmaa un Plunse, abbinne. Gwirz un Pfeffer die Fleischmiel un Wurschtspritz un Spochet far die Wirscht abbinne, großi un kloni Weidlinge, Griewepress un dr großi Seier. A guter Trewerschnaps war a schon gricht un dr guti Marijefelder Wein un Sodawasser far die Spritzer. Klares Wasser is a jo wenich getrunke ware, an soma Tag.  Dr Schlachttag hat gmonerhand so zwische siwe un acht in der Fruh angfang, s war noch duschtr. Dr Sclachter hat alles nogschaut ob was fehlt dan is noch a Tee odr Kaffee getrunke ware mit om odr zwa Stampl Schnaps un no ises los gang. Des Steche is jo schnell gang weil dr Schlachter sei Fortl ghat hat. Beim steche hat mr no s Blut in ama klone Weidling ufgfang far dr Blutwurscht. No dem Steche ises Schwein in die Schlachtmulder glegt ware, mit de Klowe runerzus uf die Wendkette. Manchnmol hat mr aa bisl Esch uf dr Buckl vum Schwein gschtraut, das nochher die Haar besser losgehn. Jetzt   hattmr a paar Ambr mit kochicham Wassr ufs Schwein un in die Mulder gleert, des kochichi Wassr hat net zu heiss derfe sein, wegr am vrbriie un mit deni Wendkette ises Schwein a paarmol rumgedreht ware, bis die Haar rausgang sein. Noo hat mr die Haar mit Leffl un Schawer abgekratzt. Die Klowe hat mr mit ama Klowezieher odr mit ama Hairoper abgezoo. An die hinri Hakse is no a Spreizholz durhgezoh ware un mit dem Dreifuß is no’s Schwein ufghong ware iwr dr Mulder. No hat mr’s Schwein mit lowlicham Wasser abgwescht un dr Schlachtr hats no mit ama gute Messer balwiert. Spätri Jahre hat mr’s no noch mit ama Gasbrenner abgsengt. Die Rumänen un Ungare ham die Saue mit Stroh, gebrennt. Nodem alles grindlich sauwer war, is dr Koop in a großer Weidling odr Schafl mit Wasser glegt ware. Der is dan nochher fertich sauwr gmacht un transchiert fars Kesslfleisch, ware No ises Schwein an dr Vodrsait ufgschnitte ware un des Ingwat is ina Weidling kum. Die Derm un dr Maa sein no sauwer gmacht ware. Die dicki Derm hat mr no abgebun un ins Wasser, mit Zwiefl drin, glegt. Die dinni Derm hat mr geputzt un gschabt, letz gmacht un ins lowlichi Wasser glegt. No dem s Ingwat rausghohl war, ises Schwein gut ausgwescht ware, mit a ma truckene Kuchlduch abgeputzt die Mulder uner dem Schwein weggezoh un no hatr Schlachtr des Schwein in zwaa gschpalt. Die Helfti hat mr no uf dr Schneidtisch glegt un is vum Schlachtr vrtranschiert, ware. Die vodri un hinri Schunke, s Karmenadl, Rippebletter, Specksaite die Hakse hat mr a abgschnitte, die ware mit die Ahre un Schwenzl fars Sulz. Demnoch wie die Leit’s ham wolle, hat dr Schlachtr des ganzi transchiert. Großi Specksaite, dan gibst wennichr Schmalz, die vodri Schunke auspandle far Wurscht, no gibst halt wennicher Schunkeflaisch. Die Specksaite und Flaischsticker un Schunke hat dr Schlachter scheen hergricht die sein no an a kieles Platz glegt ware, far nochher einsalze. Dr Kopp is a schun zerlegt un in dr Kessl zum koche kum, fars Kesslflaisch, die Schwarte hat mr in a Netz un mit dem Kesslflaisch mitgekocht. Aus dem Kesslflaisch hats no die, dicki Wirscht un aus dene Schwarte, dr Schwartlmaa, gewe.  Nodem des Schwein oder aa zwa  gschpalte ware hat mr gfruhstuckt. Des war gmonrhand gebrotini Lewer un Blut, frisches Brot un Saures. Vorher noch on odr a zwa Stampl Schnaps, mehr net, weil dr Tag war jo noch lang. No dem Fruhstuck hat mr dan Spritzer getrunke. Wan die Männer dr Hausfrau zugrufe ham dases Flaisch schen un gut is awer zu trucke dann is die schun mit die Gleser kumm, die hat awr misse owacht gewe das des mit dem trinke net zuviel werd, wenigschtens bis die Arweit fertich war.Nodem alles tranchiert war, des Kesslfleisch un Schwarte gekocht ham, hat mr s Fleisch far dr dinni Wurscht gmaalt. Nochher is des Wurschtsach gut mit Salz, Gwirz un Pfeffer rotem Paprika, Knowl, vergnet ware. Zuletscht hat mr des Wurschtsach noch abgschmeckt, un no ises in die Derm, abgfillt ware. Des war a Arweit, nar far starki Mannsleit, die Wurschtspritz zu drucke war net so leicht. Später ham die Marijefelder Schlosser allerhand Wurschtspritze gmacht, wu mr sich dan net mehr so onstrenge hat misse. Uner der Zeit war des Kesslfleisch waachgekocht. Des hat mr jetz raus ghol aus am Kessl zum auskiele. Bis des ganz ausgekielt war hat mr noch vun dem guti Kesslflaisch a Koschtprob gmacht un a guter Spritzer drzu war net zu vermeide. Bises Kesslflaisch ausgekiehlt, hat mr noo zu Mittag gess. Die Männer ham s Schlachtfirter abglegt un sein ins Haus zum gute Wain un ham gwart bis die Hausfrau ufgetraa hat. Dr Tisch war schun im große Zimmer gedeckt. Noch dem Schnaps far die Mannsleit, is die guti, Ruckmasel Supp mi feini Nudl kum. S  Flaisch vun dere Supp, hat mr no mit Krinnsoos odr Weixlsoos gesse. Manchi Hausfraue ham a noch des –„Sauri“, gekocht des is so a Art Paprikasch, mit oner Art Jägersos. Vun dem guti Kesslflaisch, Saures und Dunschtobst war a uf am Tisch. Des guti un kräftichi  Esse hat noo Spritzer vrlangt un die sein jo net zu kurz kumm, far die Weiwer un Kinner, war dr Buntwein, odr Sirup mi Sodawassr. Noo dem guti Mittagesse ises  weitr gang. Vum gekochte Kesslflaisch hats dan allerhand gewe. Die dicki Wirscht(Lewerwurscht). Blutwurscht un aus dene Kinnbacke Paprikaspeck. S Kesslflaisch hat mr no gmahlt un mit Salz, Pfäfer, Knofl un Gwirze ises abgschmeckt ware. Vrkoschte hat die Hausfrau odr Hausherr s misse un wanns richtig war hat mr des ganzi in die dicki Derm gfillt un im Kessl so a halwi Stund im heiße Wasser liie glosst dan raus aus’m Kessl, ins kalti Wassr zum abschrecke, un noo zum auskiele in Kerb mit Stroh glegt ware. Die Schwarte ware a schun gut waach gekocht, aus deni hat dr Schlachter dan dr Schwartlmaa gmacht. Dr gut gfilti Schwartlmaa  is noo far a kurzi Zeit in dr Kessl kum, awer net gekocht, no raus ghol an a kieles Platz glegt un mit etwas gepresst ware. Die Fettsticker ware a schun gschnitte un aus dene hats no Schmalz un Griwe gewe. Des Schmalz war wichtig far zum koche un des hat misse reiche fars ganzi Jahr. Nodem S Schmalz fertich war un in die Schmalzdese abgfillt ware, is mr no zur letzschte Arweit gang. Die Groise koche. Do hat mr, vun om bis zwaa Kilo oder a mehr, die Gerschtl, in a paar Liter, vun dere guti Wurschtbrie, aus am Kessl,  gekocht, bis se waach war. Des war a kreftiges Esse un a guti Unerlag far a guter Wain. Des mit dem Schmalz auslosse un Groise koche war gmonerhand Weiwersach, dr Sclachter hat nar noohgschaut. Gmonerhand wan a kalter Tag war, hat mr die Schunke Speckseite un Klonfleisch, einsalze kenne. Die Helfer ham im Hof schun alles sauwer gmach un weggroomt, noo war a die Arweit fertich. Die Männer hams Schlachtfirter abglegt un sein no ins Haus zum gute Wain un ham  gwart ufs Nachtesse. Gmonerhand war dr Tisch im große Zimmer gedeckt. Wan dan alli fertich ware un am Tisch gsitzt ham is dr „Sauetanz“ losgang. Dr – Sauetanz- des war ganz friher wu mr dan a mol noch am Esse gtanzt hat. Jetzt wars jo nar a gutes Esse, awer gsunge hat mr immer noch. Un wan a Kind odr jemand vun dr Familie a Instrument spiele hat kenne, war der dron.
Jetz zum Esse. Die Mannsleit ham noch var dem Esse gschnapslt. Am Owed war mehr gebrotenes vun dem frischi Flaisch uns wichtichschti war dr gebrotini frischi Wurscht, iwer den jetzt a jedr sei
Mohnung gsagt hat. Schnitzl hats aa noch gewe. Drzu war noch Saures, Dunschtsach Zellersalat un anri guti Sache. Nochher hats noch guter Kuche, odr Schmer Bakantschl, gewe. Zu dem guti Esse is dr Wain net zu kurz kum, s war jo gnung do. Gmonerhand sein a noch vun dr Verwandschaft odr Nochborschleit zu dem Esse kumme es war halt immer luschtich un die Midichkeit war vergesse. Der Schlachter is net so lang gebliebe weil er jo schun dr nechschti Tag wu annerscht war. Es hat a Sclachter gewe, die ham ka Flaisch  esse wolle un ham sich far am Owed, zum Sauetanz, a Esse vun Nudl verlangt. Kann mr jo verstehn.
Wan mr so noodenkt is des Schwein a nitzliches Viech. Mr kann alles verwende vum  Schwein. Es Flaisch, Schmalz, die Haar far Birschte un sogar sei Nome wird oft verwend wan mr  uf jemand schelte will kann mr des Wart „Schwein odr Sau“ is egal, verwenne, awer mr kanns a als a liewes Wort „ Mei klones "Gutsl"gebrauche.

Bleibt xund
Friedhelm Krisch



Reinklicken lohnt sich
Zurück zum Seiteninhalt